İç Ege bölgesinde; Ege, Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerinin kesiştiği güzergâh üzerinde yer alan Çay ilçesi, doğuda Sultandağı, güneyde Yalvaç, batıda Şuhut ve Afyon, kuzeyde Bolvadin’le çevrilidir. Afyon ilinin doğusunda, Sultan Dağlarının kuzey eteklerinde kurulmuştur.

Büyük bölümü dağlar ve platolardan oluşan ilçe topraklarını Sultan Dağları ile Karakuş Dağları engebelendirir. Karakuş Dağlarında yükseklik 2.000 m.nin altında iken, Sultan Dağlarında daha yüksektir. Sultan Dağlarının en yüksek noktası olan Topraktepe (2.519 m.) Isparta sınırındadır. Eber Gölü'nün güneybatı bölümü ilçe sınırları içerisindedir. Gölü besleyen Akarçay kuzeyde doğal sınırı oluşturmaktadır. Afyon Ovasının bir bölümü de çay ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır.

İl merkezine 48 km. uzaklıkta bulunan ilçenin yüzölçümü 790 km2, 2000 Yılı genel Nüfus sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu45.635'tir.

İlçe ekonomisi tarıma dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında tahıl, şeker pancarı, haşhaş gelmektedir. Dağlık kesimlerde mera hayvancılığı yapılmaktadır. İlçede un ve selüloz fabrikaları bulunmaktadır.

İlçenin doğal güzellikleri arasında Eber ve Karamık Gölleri bulunmakta olup, bu göllerde balık avcılığı (sazan, turna) ve çeşitli kuş avcılığı yapılmaktadır. Ayrıca Çağlayan Parkı ve Şelâlesi, Kanlı Yer Kavaklığı yöredeki önemli mesire yerleridir.



Çay İlçesinin tarihi, Eski Tunç Çağına kadar uzananmaktadır. Tarihi içinde Mısır, Suriye, Trakya krallarının birleşik ordusu ile Gelene kralı Antigon arasındaki İpsos meydan savaşına (M.Ö. 301) ev sahipliği yapmasıyla ünlenmiş, doğu-batı, kuzey-güney doğrultulu antik yolların kavşak noktası olmuştur.

Selçuklu Türklerinin Anadolu’yu fethi sırasında Bekçioğlu Emir Afşin, Orta Anadolu’da Amerra (Emirdağ) önlerine kadar gelmiştir. Haçlı savaşları sırasında Haçlı orduları tarafından yakılıp yıkılan kente, 1155 yıllarında Selçuklu Devleti tarafından Oğuz Türkleri yerleştirilmiş, adı da "Çay Değirmeni" olarak değiştirilmiştir. Selçuklu Sultanı III. Gıyasettin Keyhüsrev'in ölümünden sonra bölge, önce Eşrefoğullarına ve Sahipataoğullarına, daha sonra ise Germiyanoğullarına geçmiştir. Germiyan Beyi I. Yakup, beyliğini vasiyet yoluyla II. Murat’a bırakmış ve böylece yöre Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Kurtuluş savaşı sırasında kısa bir süre Yunan ordusunca işgal edilen Çay İlçesi, 24 Eylül 1921 günü bu işgalden kurtarılmıştır. kurtarılmıştır. 1958 yılında ilçe konumuna getirilmiştir.

İlçede tarih öncesine ait herhangibir kalıntı bulunmamakla birlikte, Selçuklu dönemine ait, 1278'de Yusuf Bin Yakup tarafından yaptırılan Taş Medrese önemli tarihî eserleridir.


Köyleri

Armutlu
Aydoğmuş
Bulanık
Cumhuriyet
Çayırpınar
Çayıryazı
Devederesi
Gocen
Kadıköy
Kılıçyaka
Maltepe
Orhaniye
Pınarkaya
Yeşilyurt